O oligospermii mówimy w sytuacji, gdy liczba plemników w ejakulacie jest mniejsza niż 20 mln/ml. Oligozoospermia może mieć różne stopnie ciężkości – od ekstremalnej, do lekkiej. W zależności od przyczyny zaburzenia produkcji plemników, oligospermia może być stała lub tymczasowa.
Oligospermia - przyczyny
Przyczyną oligospermii jest najczęściej pierwotne uszkodzenie funkcji kanalików nasiennych. Nabłonek plemnikotwórczy może działać nieprawidłowo i zachodzi proces spermatogenezy, jednak jest zaburzony – stąd mała liczba plemników w nasieniu. Istnieją również sytuacje, gdy uszkodzenie kanalików nasiennych jest wtórne, tzn. może być spowodowane:
stanami zapalnymi jąder,
urazami jąder,
nowotworami jąder,
przebytym w dzieciństwie wnętrostwem,
operacjami w okolicach jąder,
leczeniem przepukliny pachwinowej,
zwężenie nasieniowodu,
torbiele nasieniowodu,
radioterapia,
zażywanie leków, np. cytostatyki w leczeniu przeciwnowotworowym.
Oligospermia - badania nasienia
Badania nasienia w kierunku oligospermii wykonuje się najczęściej, gdy po rocznym współżyciu płciowym bez stosowania antykoncepcji kobieta nie wciąż nie zachodzi w ciążę. Badanie nasienia jest to podstawowe badanie diagnostyczne, które ma na celu sprawdzenie płodności mężczyzny i wykrycie przyczyn trudności w poczęciu dziecka. Badanie nasienia to inaczej badanie spermy, spermogram lub seminogram. Przed tym badaniem konieczna jest przynajmniej trzydniowa abstynencja seksualna.
Materiał do badania, czyli nasienie uzyskuje się w wyniku masturbacji prowadzącej do wytrysku. Nasienie powinno pochodzić z pierwszego wytrysku, a cała jego objętość powinna znaleźć się w przeznaczonym do tego pojemniku. Nasienie należy dostarczyć do laboratorium w ciągu pół godziny. Podczas transportu próbka powinna być przechowywana w temperaturze zbliżonej do naturalnej temperatury ciała człowieka. Inaczej plemniki zaczną obumierać i badanie diagnostyczne może dać zafałszowany wynik. Stąd dobrym rozwiązaniem jest wykonanie go na miejscu, w klinice.
Pacjent przed przystąpieniem do badania dostaje ankietę do wypełnienia w której znajdują się pytania dotyczące:
czasu oddania nasienia,
ilości dni abstynencji seksualnej przed badaniem,
stosowanych używek i leków,
nałogów,
przebytych chorób, np. świnki lub chorób wenerycznych,
urazów w okolicach jąder,
narażenia na szkodliwe czynniki, np. wysoką temperaturę, promieniowanie jonizujące, ultradźwięki itp.
Rodzaje oligospermii
Jak wykazała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), że właściwe stężenie plemników wynosi pomiędzy 20 mln, a 250 mln/ml spermy. Jeśli ilość plemników w nasieniu mężczyzny jest mniejsza niż wskazuje norma, mówimy o oligospermii. Oligospermia może mieć różny stopień ciężkości. W zależności od ilości plemników w ejakulacie wyróżnia się różne rodzaje oligospermii:
azoospermia – brak plemników w nasieniu,
oligospermia ekstremalna (kryptozoospermia) – pojedyncze plemniki w jednym mililitrze nasienia,
oligospermia bardzo ciężka – 1-5 mln plemników na ml nasienia,
olispermia ciężka – 5-10 mln plemników na ml nasienia,
oligospermia lekka – 10-20 mln plemników na ml nasienia.
Oligospermia - metody leczenia
W przypadku niektórych zaburzeń związanych z produkcją plemników można się pozbyć poprzez przyjmowanie odpowiednich witamin, hormonów lub mikroelementów. Warto zmienić styl życia i niektóre przyzwyczajenia, zadbać o odpowiednią temperaturę w okolicy jąder, nosić luźniejszą bieliznę, nie korzystać z sauny, unikać pracy w niesprzyjających warunkach – w wysokiej temperaturze, w kontakcie z ultradźwiękami lub promieniowaniem.
Dobrym rozwiązaniem jest również wprowadzenie racjonalnej diety i regularnie uprawiać sport. Jeśli oligospermia jest uwarunkowana niedrożnością przewodów wyprowadzających nasienie, można ją usunąć chirurgicznie. W sytuacji, gdy wykonanie operacji nie jest możliwe, istnieją inne techniki, które skutkują posiadaniem potomstwa - polegają one na technice rozrodu wspomaganego, czyli np. pobraniu plemników bezpośrednio z jąder lub najądrzy i ich docytoplazmatycznym podaniu do komórki jajowej w celu zapłodnienia.
ZOBACZ: Płodność mężczyzny – przyczyny i leczenie niepłodności>>
